درمان دیسک گردن: کاهش درد ناشی از فشار مایع دیسک به عصب گردن

فتق دیسک گردن زمانی رخ می­دهد که دیسک گردن (که در قسمت گردن قرار دارد) به عصب فشار وارد کرده و باعث درد تا قسمت­‌هایی از بازو و گاهی اوقات موجب سوزش، بیحسی یا ضعف نیز می­شود. گستره­ی علائم به مقدار فشار عصب و محل درد به دیسک فتق دار بستگی دارد. در صورتی­که هرگونه درد شدید در گردن خود، درد ناشی از بازو، یا هر نوع بی‌حسی، سوزن شدن یا ضعف را حس کردید باید به پزشک مراجعه کنید. ارزیابی کامل پزشکی برای تعیین علت علائم و میزان آسیب لازم است. این علائم می‌تواند به علت سایر بیماری‌های پزشکی باشد که بعضی از آنها شدید هستند.

علت بیرون­‌زدگی دیسک گردن چیست؟

---

شايع ترين علت فتق گردن، تخريب تدريجي ديسک، تضعيف (سست شدن) حلقه فیبریزی دیسک، و پس از آن برآمدگی هسته گوشتی مانند به طرف کانال نخاعي است که باعث تنگی ريشه عصب مي شود.گاهی اوقات آسیب دیسک بطور ناگهانی و بعلت حادثه یا زخم رخ می­دهد. با این حال اغلب، فرسودگی دیسک گردنی در طول زمان رخ می دهد و بیماران زمانی متوجه این قضیه  می شوند که علائم درد گردن/ یا رادیکلوپاتی ( درد شدید ،بیحسی یا ضعف در بازو) به شکل قابل توجهی نمود پیدا می­کنند. اگر چه لیست گسترده ای از عوامل خطر برای بروز درد گردن (و مشکلات دیسک) وجود دارد اما آسیب دیسک ممکن است که در هر فردی رخ دهد. آسیب دیسک گردنی اغلب در افراد بالای 40 سال رخ می دهد و به طور مساوی بر مردان و زنان تاثیر می گذارد. در اغلب موارد در صورتی که فرد دچار گردن درد شدیدو رادیکلوپاتی بلافاصله بعد از یک حادثه یا آسیب باشد می­‌توان علت خاص آسیب فتق دیسک گردنی گردن را شناسایی کرد. اما با این حال بسیاری از افرادی که دچار صدمه در ناحیه دیسک گردن هستند نمی­توانند بطور دقیق چیزی که باعث تحریک درد شده است را بیاد بیاورند لذا علت اصلی گردن درد آنها نامشخص باقی می­‌ماند. افرادی که کارهای سنگین انجام می­دهند و از روشهای صحیح برداشتن اشیا استفاده می­‌کنند و یا افرادی که ورزش می­‌کنند در مقایسه با افرادی که نه کار سنگین انجام می‌دهند و نه ورزش می­‌کنند از شانس برابری برای دچار آسیب شدن برخوردار هستند.

کدام گروه عضلانی/مفصلی عمدتا تحت تاثیر فتق دیسک گردن قرار می‌گیرند؟

---

فتق دیسک گردن بر روی گردن، شانه‌­ها، بازو و دستان تاثیر می­‌گذارد زیرا درد ناشی از فتق دیسک گردن به تمامی را­ه‌های عصبی سرایت پیدا می­کند.

نشانه‌­های این بیماری چیست؟

---

شاید بیماران مبتلا به این بیماری درد جداگانه‌ای در قسمت گردن یا بازو حس کنند اما در صورتی که شدت آسیب وارد شده به دیسک زیاد باشد فرد هم در قسمت گردن و هم بازوها احساس درد می­کند. رادیکلوپاتی (درد ، بی­حسی و ضعف در  بازو ) تنها در یکی از بازوها و گاهی اوقات در هر دو بازو رخ می­‌دهد. این علائم و درد در ناحیه بازو ممکن است مانند جریان برق به سرعت از طریق شانه، بازو  در دست و انگشتان ظاهر شود. درد ریشیکر همچنین ممکن است جزئی از بی حسی،حس سوزن زدن (پاراستایش) و / یا ضعف باشد. ممکن است که افراد بیمار به هنگام چرخاندن سر و خم کردن گردن خود دچار مشکل شوند زیرا ممکن است علائم درد رادیکولار را تحریک شوند. گاهی اوقات این افراد تنها دچاراحساس ضعف و بی­حسی قابل توجهی در قسمت بازو می­‌شوند و هیچگونه گردن درد و یا  بازو دردی ندارند. در موارد نادر، یک فتق دیسک بسیار بزرگ می‌تواند باعث بروز پاراپلژی و / یا بی اختیاری روده / مثانه شود و به‌عنوان یک جراحی اورژانسی در نظر گرفته شود.

راه­‌های تشخیص

---

غالبا تشخیص فتق گردن در بسیاری از بیماران آسان است اما در صورتی که علائم یا یافته­‌های جسمانی غیر طبیعی باشند کار تشخیص بسیار پیچیده می­شود. ممکن است بیمارانی که تنها گردن درد دارند به اشتباه تشخیص به کشیدگی گردن یا رگ به رگ داده شوند. برخی از افراد از درد شانه، درد بازو یا بی­حس شدن دست رنج ببرند و به جای اینکه تحت مداوای مشکلات مربوط به گردن قرار بگیرند به اشتباه تحت درمان بیماری­های حاد قرار می­‌گیرند. حائز اهمیت است که پزشک قبل از تشخیص، بررسی کامل از سوابق بیماری و معاینه بالینی را انجام دهد تا تشخیص وی در مورد وضعیت بیمار دقیق باشد. بایستی در تشخیص بیماری از بررسی‌های تصویربرداری (و گاهی آزمایشات آزمایشگاهی) استفاده شود.

یافته­‌های جسمانی

یافته‌های جسمانی در بیماران مبتلا به فتق دیسک گردنی علاوه بر کاهش حرکت دامنه گردنی اغلب شامل رطوبت گردن و اسپاسم، است. معمولا این بیماران در صورت خم کردن گردن به سمت پایین و به طرف دیواره فتق دیسک درد بیشتری حس می­کنند. در صورتی­که  تنگی عصب ستون فقرات شدید باشد، ممکن است باعث بی حس شدن (احساس خستگی) در بازو و دست وباعث ضعیف شدن برخی از عضلات بازو و یا دست شود. تنگی عصب و ضعف عضلانی طولانی مدت در بیماران ممکن است نشان دهنده آتروفی (کاهش اندازه) عضلات آسیب دیده باشد و این در مقایسه با بازوی مخالف کاملا قابل توجه است. حتی ممکن است که رفلکس های عمیق تاندون در عصب ستون فقرات خاص که تحت تاثیر قرار گرفته اند، کاهش یافته یا از بین رفته باشد.

بررسی­‌های (مطالعات) تصویری

عکس‌برداری اشعه ایکس از ستون فقرات به تنهایی نمی­‌تواند فتق دیسک را نشان دهد زیرا اشعه ایکس فقط نشان دهنده‌ی ساختار استخوانی است نه دیسک غضروف یا اعصاب نخاعی. تست تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از نخاع گردن جهت تشخیص آسیب وارد شده به دیسک به طور واضح ضروری و غیر تهاجمی است (بدون سوزن یا تزریق رنگ). قبل از اینکه MRI اختراع شد، بیماران بایستی CT، میلوگرام یا CT-myelogram را به منظور تأیید تشخیص فتق هسته گوشتی مانند انجام می­دادند. در حال حاضر MRI بسیار ساده تر عمل می کند و عموما تصویری بهتر از آسیب دیسک را فراهم می کند. با این حال، برخی از بیماران مانند بیماران دارای ضربان ساز قلب قادر به انجام MRI نیستند و باید یکی دیگر از آزمایشات تصویربرداری توصیف شده را انجام دهند.

آزمایش­‌های آزمایشگاهی

هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص فتق دیسک فتق وجود ندارد. گاهی اوقات لازم است تا آزمایش‌های خاصی انجام شود تا عفونت و سایر علل یا گردن درد و یا رادیکولوپاتی شود.

آزمایش­‌های خاص

برای تعیین اینکه عصب تحت تاثیر قرار گرفته است یا نه و اینکه چه میزان آسیب و یا تحریک شده است می‌توان از آزمایش­ الکترومیوگرافی و سرعت هدایت عصب استفاده کرد. این آزمایش غالبا نشان می دهد که عصب در چه نقطه­ای _ گردن، شانه، آرنج و یا مچ دست فشرده شده‌است.  به عنوان مثال، این آزمایش می­تواند تشخیص دهد آیا بی­حسی دست و انگشت توسط یک آسیب دیسک در گردن یا سندرم تونل کارپ (فشرده سازی عصب مدیا در مچ دست) ایجاد شده­ است یا نه.

راه­های درمان دیسک گردن

---

در صورتی که فتق دیسک دارید ممکن است بتوانید علائم را از طریق مراقبت محافظی کاهش دهید. اگر این امر کارساز نشد، ممکن است که پزشک جراحی را به عنوان یک جایگزین پیشنهاد کند. گزینه های درمان عبارتند از:

• از بین بردن التهاب

برای کاهش درد ناشی از فتق دیسک بایستی التهاب را کاهش داد. به عنوان مثال، استفاده از پد گرم و یا آیس پک بر روی ناحیه آسیب دیده می­تواند یک راه خوب برای رفع موقتی درد و کاهش التهاب باشد.

به حداقل رساندن فشار روی فتق دیسک کاری بسیاری مهم است. به هنگام برداشتن اشیاء سنگین، پشت و گردن خود را صاف نگه­دارید. از خم شدن یا کشش تکراری و زیاد اجتناب کنید. همچنین  روی حالت­‌های صحیح  ایستادن یا نشستن تمرکز کنید.

• داروهای بدون نسخه

هنگامی که درد ناشی از فتق دیسک متوسط ​​است، داروهای ضد درد (OTC) می تواند به کاهش التهاب و بهبود درد کمک کند. ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن بعضی از رایج ترین داروهای ضد درد هستند. از آنجا که این داروها تنها موقتا تسکین بخش هستند لذا بهتر است که قبل از اینکه مصرف این داروها را جزئی از رژیم تسکین درد روزانه خودکنید حتما با پزشک مشورت کنید.

• فیزیوتراپی

همه بیماران مبتلا به گردن درد نیازی به عمل جراحی ندارند. در اکثر موارد، فیزیوتراپی درد ناشی از فتق دیسک گردن را کاهش می‌دهد و بدن شما را برای پیشگیری از گردن درد در آینده آموزش می دهد.

دیسکوژل

با استفاده از دیسکوژل که روشی با حداقل تهاجم است می­توان فتق دیسک گردن را درمان کرد. دیسکوژل هسته دیسک بین مهره ای را تغییر می‌دهد به گونه ای که فتق دیسک برطرف می‌شود. درمان به شیوه­‌ی بی­‌حسی موضعی ‌انجام می‌شود. دیسکوژل از طریق یک سوزن ظریف به دیسک بین مهره ای بدون نیاز به باز کردن کانال نخاعی تزریق می­شود . میکروتراپی تحت هدایت دقیق توموگرافی کامپیوتری انجام می‌شود و خبری از اسکار یا جای زخم نیست. این روش حدود 20 تا 30 دقیقه به طول می­‌انجامد و بعد از آن بیمار می­تواند مرخص شود. در این روش بستری شدن یا فیزیوتراپی بعد از عمل لازم نیست.

ورزش

تمرینات و ورزش­‌های کششی ویژه DBC وجود دارد که درد ناشی از یک فتق دیسک گردن را تسکین می‌­دهند. پزشک می تواند انجام صحیح این تمرین‌ها را به شما آموزش­ دهد تا فشار روی دیسک و نخاع همراه با تحرک بد کاهش یابد. با قوی­تر شدن عضلات ستون فقرات، فشار روی دیسک کاهش یافته و باعث درد تسکین می­‌شود.

جراحی

این گزینه تنها در موارد شدید مورد استفاده قرار می­‌گیرد زیرا بیشتر دیسک­‌های فتق­دار را می توان با فیزیوتراپی و اقدامات محافظه کارانه درمان کرد. بسیاری از گزینه‌های عمل جراحی بر روی دیسک کمر کمترین حالت تهاجمی ممکن را دارند و میزان موفقیت در آنها بالا است اما ممکن است که روند بهبودی طولانی باشد. در صورتی­که فرد نیاز به جراحی داشته باشد مراجعه به فیزیوتراپی جهت بهبود عضلات نخاعی و بهبودی کامل عملکرد مفصل نخاعی و همچنین جلوگیری از ابتلای دوباره به فتق دیسک در قسمت­‌های بالا یا پایین جای عمل­‌شده ضروری است.

انتظار چه نتایجی را می­توان از درمان و معالجه فتق دیسک گردن داشت؟

در اکثر افراد در چند هفته تا چند ماه علائم درد، سفتی و تورم کاهش می­‌یابد. معمولا به محض اینکه درد کمتر شد دیگر عود نخواهد کرد اما ممکن است که احساس ضعف، سوزن شدن و بی حسی تا مدتی ادامه یابد و به مرور زمان کمتر شود. در بیشتر موارد، بهبود وضعیت می‌تواند بدون جراحی به دست آید، اما اغلب جراحی­‌ها نیز موفقیت آمیز بوده‌­اند.