سندروم تونل کارپال(درگیری عصب مچ دست) با نشانه بی حسی و گز گز مچ
سندروم تونل کارپال یک اختلال دردناک و مربوط به سر است که در اثر فشار روی عصب میانی که از تونل کارپال مچ دست عبور می‌کند، ایجاد می‌شود. علائم این اختلال عبارتند از بی‌حسی، گز گز کردن و درد (بویژه در شب‌ها). هر عاملی که منجر به تورم در داخل مچ شود از جمله حرکت مکرر دست‌ها، حاملگی و آرتروز، می‌تواند منجر به سندروم تونل کارپال شود. وظیفه تونل کارپال محافظت از بافت‌های حیاتی بدن از جمله عصب میانی، رگ‌های خونی و تاندون‌هاست که به سمت سر رفته یا از سر خارج می‌شوند. سمت کف دست دارای مجموعه‌ای از لیگامنت‌هاست (بندهای خم کننده) که در هر دو سمت به استخوان کارپال (مچ دست) می‌پیوندند. قسمت عقب تونل یک تلفیق منحنی از استخوان‌های مچ است.
سندروم تونل کارپال باعث ایجاد یک درد راکد در مچ وساعد شده که ممکن است به سمت سر و انگشتان گسترش پیدا کند. این درد معمولاً درهنگام شب بدتر می‌شود. مبتلایان به سندروم تونل کارپال ملایم تا متوسط، پیش بینی بیماری مطلوبی از درمان محافظه کارانه دارند. بهترین نتیجه طی سه ماه اول درمان اتفاق می‌افتد. در موارد شدیدتر بویژه موارد با لاغری ماهیچه کف دست، به احتمال بیشتری نیاز به جراحی جهت رهاسازی تونل کارپال خواهد داشت.
شما می توانید با مراجعه به کلینیک تخصصی طب فیزیکی پس از معاینه دقیق، از انواع روش های درمانی و توانبخشی شامل فیزیوتراپی ، ورزش درمانی، تحریک الکتریکی (لینک)، اولتراسوند تراپی و تزریق استروئید بهره مند شوید. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید با شماره هایتماس حاصل فرمایید.
چه عواملی باعث بوجود آمدن سندروم تونل کارپال می‌شود؟
علائم این اختلال با فشرده شدن عصب میانی در حین عبور از یک کانال باریک در مچ به نام تونل کارپال به همراه تاندون‌های ماهیچه خم‌کننده سطحی انگشتان و باز کننده شست، ایجاد می‌شود. تونل می‌تواند تنگ شده و به چند دلیل روی عصب ایجاد فشار کند:
· آسیب ناشی از جراحت مانند کشش‌های مچ و شکستگی مچ
· آسیب ناشی از کشیدگی مکرر یا RSI ایجاد شده در اثر استفاده بیش از حد از مچ
· حاملگی که باعث ابقای مایعات در کمر می‌شود
· استفاده از دستگاه‌های ارتعاشی که ممکن است باعث آسیب یا التهاب در بافت‌های نرم شود
· طبیعتاً برخی افراد بصورت مادرزادی دارای تونل کارپال باریک‌تر و کوچک‌تر هستند
· آرتروز
تمام این شرایط می توانند موجب محدود شدن فضایی شوند که عصب میانی از داخل آن عبور می کند. علائم این اختلال در زنان سه برابر بیشتراز مردان است، احتمالاً به این دلیل که آنها تونل کارپال کوچکتری دارند. این اختلال همچنین در افراد مبتلا به دیابت و سایر اختلالاتی که به طور مستقیم بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد، شیوع بیشتری دارد. این اختلال معمولاً ابتدا در دست غالب و گاهی اوقات و البته نه همیشه در دست غیر غالب نیز اتفاق می‌افتد. افراد دارای برخی مشاغل بیشتر در معرض خطر سندرم تونل کارپال، قرار دارند، بویژه افرادی که در خط مونتاژ کار می کنند و یک حرکت را بصورت مداوم انجام می‌دهند.
علائم سندروم تونل کارپال
علائم این مشکل معمولاً در طول زمان به تدریج افزایش یافته و ممکن است در ابتدا تنها در شب بروز پیدا کند. همچنین می‌تواند در یک دست یا همزمان در دو دست اتفاق بیفتد. یک درد خفیف در مچ یا ساعد احساس شده که ممکن است به انگشت شست و چهار انگشت دست منتهی می‌شود. بیمار ممکن است در دست و یا چهار انگشت خود احساس خارش یا سوزش داشته باشد. درد معمولاً در هنگام شب بدتر شده و می تواند به ساعد، آرنج یا شانه منتهی شود. علاوه بر این ضعف در انگشتان دست نیز ممکن است اتفاق بیفتد. آزمایشات سندرم تونل کارپال می‌تواند به ایجاد مجدد علائم این اختلال و تشخیص آن کمک کند:
- علامت فالن زمانی است که بیمار مچ دست خود را برای ایجاد فشار به پشت هر دو دست با هم خم کرده، برای یک دقیقه نگه می‌دارد. اگر آزمایش مثبت باشد، سوزشی که به انگشت شست، انگشت سبابه و نیمه میانی چهارانگشت منتهی می‌شود، حس خواهد شد.
- علامت تینل جایی است که درمانگر با دو انگشت روی کف دست مچ دست ضربه می‌زند. سندرم تونل کارپال می‌تواند در صورت احساس سوزش یا بوجود آمدن دوباره علائم دیگر مورد توجه قرار گیرد.
- بررسی‌ها شامل اسکن MRI، تصویربردای فراصوتی، الکترومیوگرافی یا بررسی انتقال عصبی ممکن است جهت تأیید تشخیص اختلال انجام می‌شود.
راه های درمان سندروم تونل کارپال چیست؟
درمان در ابتدا باید بصورت محافظه کارانه انجام شود که به معنی عدم جراحی است. اگر درمان محافظه کارانه بعد از چند هفته موفقیت آمیز نبود باید درمان با جراحی در نظر گرفته شود.
اجتناب از انجام کارهایی که منجر به ایجاد درد و یا بدتر شدن درد می‌شود. استفاده مداوم از مچ دستی که دچار درد است باعث کاهش التهاب و بهبود بافت‌های نرم نمی‌شود. این فعالیت ها ممکن است شامل فعالیت‌هایی نظیر تایپ با صفحه کلید، DIY یا تمرین‌های ورزشی بخصوصی مثل ورزش‌های با راکت باشند. اگر شما ورزشکار هستید پس از این فرصت برای کار کردن روی جنیه‌های دیگر بازی ورزشی استفاده کرده یا تناسب اندام خود را با تمرین‌های ایروبیک حفظ کنید.
اگر در حال حاظر دچار تورم و التهاب هستید، استفاده از یخ درمانی می‌تواند باعث تسکین آن شود. در مراحل ابتدایی بیماری می‌توان به مدت ده دقیقه در هر ساعت از یخ یا بسته‌های سرمایی ویژه در ناحیه مچ استفاده کرد و تعداد آن را برحسب نیاز کم کرد.
پزشک ممکن است جهت کاهش تورم داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا برای رفع انباشتگی مایعات دیورتیکس را تجویز کند.
اگر علائم بهبود پیدا نکرد، گزینه‌های دیگر شامل لیدوکائین یا تزریقات کورتیکواستروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر همه این درمان‌ها موفقیت آمیز نبود و علائم برای بیش از 6 ماه ادامه پیدا کرد، ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی باشد.
مچ می‌تواند بمنظور بی حرکت نگه داشتن مفصل مچ استفاده شود که به فرد کمک می‌کند در حین انجام برخی کارها با دست به مچ خود استراحت دهد. آتل مچ معمولاً از یک ماده نئوپرین نگهدارنده، ساخته شده و برای جلوگیری از حرکت مچ دست دارای یک اهرم فلزی یا نگهدارنده است که به موازات مچ قرار می‌گیرد.
اگر از درد مچ رنج می‌برید، مطمئناً باید از TENS هم برای تونل کارپال استفاده کنید. این دستگاه با ممانعت کردن از انتقال سیگنال‌های درد به مغز و جایگزین کردن آنها با سیگنال‌های بدون درد کار می‌کند. زمانی که از این دستگاه برای سندروم تونل کارپال استفاده می‌کنید، یک احساس ملایم و سوزش شبیه ماساژ در محل درد خواهید داشت. برخی دستگاه‌های TENS همراه EMS (تحریک الکتریکی ماهیچه) که می‌تواند به به کاهش تورم در اطراف عصب میانی شود، استفاده می‌شوند. TENS جهت استفاده مکرر و در حد نیاز بمنظور تسکین درد، کاملاً غیر تهاجمی و ایمن می‌باشد. این دستگاه حتی می‌تواند در حین حرکت و یا هنگام کار کردن استفاده شود.
چرا TENS برای تونل کارپال مؤثر است؟
یکی از دلایلی که استفاده از TENS برای سندروم تونل کارپال خیلی مؤثر است همه کاره بودن آن است. پد می‌تواند جهت برآورده کردن نیازهای فردی همانند تنظیمات شدت، تنظیم شود. مکان قرار گرفتن TENS برای تونل کارپال از شخصی به شخص دیگر تغییر می‌کند. گرچه مؤثرترین حالت شروع، قرار دادن یکی از پد الکترودها روی کف دست و پد دیگر روی مچ است. پدها را بر حسب نیاز تنظیم کرده و تنظیم شدت دستگاه را چرخانده تا بهترین حالت TENS را برای خودتان انتخاب کنید.
روش درمانی دیگر، که ارزش امتحان کردن را دارد طب سوزنی است که در بهبود علائم سندروم تونل کاپال مؤثر است. طب سوزنی با فرو کردن سوزن‌هایی با طول و قطر متفاوت به نقاط مشخصی از بدن انجام می‌شود. سوزن معمولاً فرو رفته، چرخیده و سپس یا به سرعت برداشته شده و یا برای چند دقیقه در محل باقی می‌ماند.
درخواست کمک از فیزیوتراپیست یکی از بهترین گزینه‌های درمانی برای سندروم تونل کاپال است. فیزیوتراپی شامل درمان دستی روی مچ دست بمنظور بهبود حرکتی مفاصل و کشش ماهیچه‌های سفت و تاندون‌ها مچ و انگشتان بوده و به از بین بردن هر بافت زخمی که مانع بهبودی است، کمک می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها همچنین از تکنیک‌های کشش عصب بمنظور کمک به اصلاح حرکت عصب میانی در طول تونل کارپال استفاده می‌کنند.
اولتراسوند درمانی ممکن است بمنظور کاهش التهاب که به تسکین علائم بیماری کمک می‌کند، در ناحیه تونل کارپال مورد استفاده قرار گیرد. فیزیوتراپیست همچنین ممکن است بمنظور بی حرکت کردن مچ دست در حین کار کردن یا انجام فعالیت‌هایی که ممکن است درد را بدتر کند، استفاده از مچ بند یا آتل را پیشنهاد دهند. آنها آموزش‌هایی را برای اصلاح نجوه انجام فعالیت‌های روزانه بمنظور اجتناب از موقعیت‌های بدتر کننده درد مانند نگهداشتن مچ در حالت پیچیده شده (خم) ارائه می‌دهند. فیزیوتراپیست همچنین بمنظورپیشرفت در مراحل بعدی ریکاوری، تمرین‌های معینی برای انگشتان، شست، دست و بازوها در نظر می‌گیرد. آنها همچنین وضعیت‌های قرار گیری صحیح در حین کار کردن را آموزش می‌دهند تا از عود کردن بیماری جلوگیری شود.
نحوه صحیح انجام حرکات ورزشی برای درمان سنروم کارپال تونل
محدوده حرکتی مچ
خمش: به آرامی مچ دست خود را به جلو خم کنید. برای 5 ثانیه آن را نگه دارید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی تکرار کنید.
باز شدن مچ: به آرامی مچ خود را به سمت عقب خم کنید. آن را به مدت 5 ثانیه در این حالت نگه دارید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی تکرار کنید.
حرکت به سمت طرفین: به آرامی مچ خود را به سمت طرفین (مانند دست دادن به فرد دیگر) حرکت دهید. مچ را به مدت 5 ثانیه در انتهای حرکت در هر کدام از طرفین این حرکت را در 3 ست 10 تایی تکرار کنید.
کشش مچ
از یک دست کمک گرفته و مچ دست مخالف را با فشار دادن پشت دست به سمت پایین خم کرده و آن را برای 15 تا 30 ثانیه نگه دارید. سپس با فشار دادن دست در جهت عکس آن را به عقب کشیده و برای 15 الی 30 ثانیه نگه دارید. بازو و آرنج را در حین انجام این حرکت صاف نگه دارید. این حرکت را برای هر دست در 3 ست انجام دهید.
خم و راست کردن تاندون
این حرکت را در حالتی که انگشتان دست صاف است شروع کنید. به آرامی مفاصل میانی انگشتان را به پایین و به سمت کف دست بالایی خم کنید. انگشتان را برای 5 ثانیه در این حالت نگه دارید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی انجام دهید.
فشار دادن کتف
هنگامی که نشسته‌اید یا سرپا هستید و دست‌های خود را در طرفین قرار داده‌اید، کتف‌های خود را با هم فشرده و برای 5 ثانیه نگه دارید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی انجام دهید.
کشش مچ
یک قوطی سوپ یا دسته چکش را با دست و در حالتی که کف دست به سمت پایین است بگیرید. آهسته مچ دست را به سمت بالا خم کنید. به آهستگی مچ دست را به حالت اولیه برگردانید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی انجام دهید. به تدریج وزن اشیایی را که برای انجام این حرکت انتخاب می‌کنید بیشتر کنید.
محکم گرفتن نوپ لاستیکی بمنظور تقویت مچ
یک توپ لاستیکی را فشرده کرده و برای 5 ثانیه نگه دارید. این حرکت را در 3 ست 10 تایی انجام دهید.
جراحی
رهاسازی تونل کارپال یک جراحی رایج است که شامل بریدن لیگامت کارپال بمنظور ایجاد فضای بیشتر برای عصب میانی است. این جراحی می‌تواند هم به عنوان یک جراحی آرتروسکوپیک (لاپراسکوپی) و یا جراحی باز که در آن یک برش 5 الی 6 سانتی متری ایجاد می‌شود، انجام شود. این جراحی یک پروسه آسان است که معمولاً بصورت سرپایی انجام می‌شود.دست و مچ فرد بانداژ شده و ممکن است برای چند روز در یک آویز گردن قرار داده شود تا به استراحت و کاهش تورم آن کمک شود.
مشاوره رایگان