مفصل شانه متحرک‌ترین مفصل در بدن است که امکان حرکت کردن بازو در جهات مختلف را فراهم می‌کند. این قابلیت حرکتی باعث شده است که مفصل شانه یک مفصل بسیار ناپایدار باشد و به صورت مکرر دچار در رفتگی شود. دررفتگی مفصل شانه زمان رخ می‌‌دهد که سر استخوان هومروس تحت فشار بسیار زیادی از قسمت سوکت ناحیه گلنوئید فوسا جدا شود. احتمال دررفتگی مفصل شانه در جهات مختلف وجود دارد و شانه در رفته به وضعیتی گفته می‌شود که سر استخوان هومروس پس از دررفتگی قادر به انجام وظیفه خود نیست. جا انداختن مفصل بدون نیاز به عمل جراحی رایج‌ترین روش برای درمان این اختلال محسوب می‌شود. پزشک برای آرام نگه داشتن بیمار و شل شدن عضلات اطراف شانه و تسهیل فرایند جا انداختن مفصل به بیمار آرام بخش می‌دهد. ثابت کردن مفصل شانه به کمک اسلینگ نقش زیادی را در کاهش خطر دررفتگی مجدد ایفا می‌‌کند.

چه عواملی باعث در رفتگی شانه می‌‌شوند و فاکتورهای خطر در این عارضه شامل چه مواردی است؟

علل و فاکتورهای خطر در دررفتگی مفصل شانه به شرح زیر می‌باشند:

• آسیب دیدگی تروماتیک از قبیل زمین خوردن، آسیب دیدگی ناشی از ورزش کردن یا تصادفات خودرویی و تصادف با موتورسیکلت می‌تواند باعث در رفتگی شانه شود.
• کشیدگی و استفاده بیش از حد از مفصل شانه در انجام دادن بازی‌هایی از قبیل تنیس، گلف، شنا و والیبال منجر به در رفتگی شانه خواهد شد.
• شل شدگی رباط کپسولی که یک بافت همبند در شانه است و باعث می‌‌شود که سر فوقانی استخوان بازو در سوکت شانه به علت آسیب دیدگی یا استفاده بیش از حد یا به علت دررفتگی شانه در گذشته شروع شود.
• ناپایداری شانه در چند جهت یک اختلال ژنتیکی است که باعث ناپایدار شدن و شل شدگی مفصل شانه می‌شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند معمولاً رباط‌های شانه آنها شل است و به طور مکرر دچار دررفتگی شانه می‌شوند.

 علائم و نشانه‌های دررفتگی شانه و کتف شامل چه مواردی است؟

در رفتگی شانه ی عارضه خطرناک است. زمانی که استخوان هومروس با قدرت از ناحیه سوکت بیرون کشیده می‌شود غضروف، عضله و سایر بافت‌های این ناحیه دچار کشیدگی و پارگی خواهند شد.

علائم و نشانه‌های دررفتگی شانه و کتف به شرح زیر می‌باشد:

• درد شدید شانه
• ناتوانی در تکان دادن شانه
• بد شکلی شانه و بیرون زدگی آن
• تورم یا کبودی

 در رفتگی شانه و کتف چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در رفتگی شانه و کتف از طریق روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود.

اگر سوالی در مورد نحوه جا انداختن شانه در رفته و روش های درمان آن دارید در این قسمت کلیک کنید.

 رایج‌ترین روش‌های درمان دررفتگی شانه و کتف شامل چه مواردی است؟

هدف از درمان شانه در رفته، جا انداختن آن و برگرداندن سر استخوان هومروس به جای اصلی خود در گلنوئید فوسا است. روش‌های متعددی وجود دارد که می‌‌توان از آنها برای دستیابی به این هدف استفاده کرد.

 استراحت کردن

 بیمار باید از انجام دادن برخی از حرکات خاص که باعث در رفتگی شانه می‌شود خودداری کند و از انجام دادن حرکات دردناک اجتناب نماید. بیمار باید از برداشتن اجسام سنگین یا انجام دادن فعالیت‌هایی که با بلند کردن دست همراه است خودداری کند تا شانه او بهبود یابد.

 استفاده از دارو

پزشک بر اساس سطح درد و اسپاسم شانه، قبل از جا انداختن شانه در رفته و در طول دوره درمان به بیمار داروی آرام بخش می‌دهد تا بیمار هیچ گونه دردی را احساس نکند. هدف از مصرف این داروها شل شدن عضلاتی است که در فرایند جا انداختن در رفتگی شانه نقش دارند. بیمارانی که داروی وریدی دریافت می‌‌کنند باید علائم حیاتی آنها قبل از درمان، در حین درمان و پس از آن در اتاق عمل بررسی شود. در برخی موارد که فرد به بیماری ریوی یا قلبی مبتلا است حضور متخصص بیهوشی یا پرستار بیهوشی در اتاق عمل و در حین جا انداختن شانه در رفته ضروری خواهد بود. پزشک برای تسکین درد و آرام نگه داشتن بیمار به داروی آرام بخش وریدی، داروی مسکن قوی و شل کننده عضلانی می‌دهد.

 استفاده از کمپرس سرد و گرم

قرار دادن کمپرس یخ روی شانه می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. بیمار باید در فواصل زمانی مختلف و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کمپرس یخ را روی شانه خود قرار دهد. بیمار باید از قرار دادن یخ به طور مستقیم روی پوست خود اجتناب کنند و حتما آن را درون یک حوله قرار دهد سپس روی شانه خود بگذار تا از سوختگی پوست جلوگیری شود. بیمار باید به مدت یک تا دو روز هر دو ساعت یک بار از کمپرس یخ استفاده کند و پس از ۲ تا ۳ روز که از میزان درد کاسته شد از کمپرس گرم یا پد گرمایی برای رفع درد و سفتی عضلات استفاده نماید و هر بار حدود ۲۰ دقیقه کمپرس گرم را روی شانه خود قرار دهد.

 ثابت کردن شانه

پزشک از بیمار می‌‌خواهد که از چند روز تا سه هفته از اسپلینت مخصوص یا اسلینگ استفاده کند تا شانه او ثابت شده و حرکت نکند. مدت زمان استفاده از اسلینگ یا اسپلینت به ماهیت در رفتگی شانه و مدت زمان استفاده از اسپلینت بعد از دررفتگی شانه بستگی دارد.

 جا انداختن شانه

پزشک از چند مانور ساده برای برگرداندن استخوان‌های شانه به جای اصلی خود استفاده می‌کند. بیمار بر اساس سطح درد و تورم شانه  به شل کننده عضلانی و آرام بخش نیاز داشت خواهد داشت و در برخی موارد نادر قبل از جا انداختن استخوان شانه باید بیمار را به طور کامل بیهوش کرد. زمانی که استخوان‌های شانه به جای اصلی خود برگردانده می‌شوند باید درد این ناحیه به سرعت بهبود یابد.

 فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک بخش ضروری از برنامه درمان دررفتگی شانه است. این برنامه جامع بر بهبود و بازگرداندن عملکرد شانه و پایداری مفصل آن تمرکز دارد که این امر از طریق بهبود عملکرد عضلات برای کسب نتایج بهتر محقق می‌شود. برنامه فیزیوتراپی برای درمان دررفتگی شانه در چند مرحله انجام می‌شود. خاطر نشان می‌کنیم که در این دوران محدودیت‌های درمانی و فعالیتی وجود دارد که بیمار باید به آنها توجه کند تا از بروز ناپایداری شانه در بلند مدت جلوگیری شود. کمک گرفتن از متخصص باتجربه فیزیوتراپی به بیمار برای اطمینان از رعایت کردن همه محدودیت‌ها کمک خواهد کرد. هدف از انجام فیزیوتراپی برای شانه در رفته به شرح زیر می‌باشد:

• حفظ قابلیت حرکتی شانه و عملکرد برخی از عضلات بدون ایجاد اختلال در فرایند بهبود
• کاهش درد و التهاب
• محافظت از مفصل در برابر استرس که باعث آسیب دیدگی آن می‌شود.
• آموزش دادن به بیمار در خصوص آناتومی شانه، فیزیولوژی آن، مکانیسم حرکتی آن و مراقبت از مفصل

 ماساژ درمانی

ماساژ دادن  موضع دررفتگی شانه می‌‌تواند به افزایش جریان خون و از بین رفتن سریع درد کمک کند. تکنیک‌هایی مانند فشار دادن نقاط ماشه‌ای، ماساژ دادن عضلات، حرکات ضربه‌ای به سوی مرکز، آزاد کردن میوفاسیال، حرکات فشاری ایزومتریک و مواردی از این قبیل به بهبود توانایی حرکتی مفصل شانه و حفظ تعادل آن کمک خواهد کرد. عوامل متعددی در دررفتگی شانه نقش دارند و آنچه اهمیت بسیار زیادی دارد این است که در رفتگی شانه در افراد مختلف متفاوت است. متخصص ماساژ درمانی در ابتدا به انجام ارزیابی شانه می‌پردازد سپس از حرکات مختلف ماساژ برای تسکین درد بیمار استفاده می‌کند.

 شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی  یک روش غیر جراحی نوین است که از پالس‌های امواج شوک برای تسکین موضع دردناک استفاده می‌‌کند. شاک ویو تراپی یک روش غیر تهاجمی برای شروع فرآیند طبیعی بهبود موضع دردناک است و به بدن برای ترمیم خود کمک می‌کند. به طور کلی باید بیمار به مدت سه هفته و هفته‌ای یک بار تحت درمان قرار بگیرد. در اکثر موارد شاک ویو تراپی به کاهش علایم دردناک بیمار کمک می‌کند و باعث می‌شود پس از دررفتگی شانه عملکرد این مفصل بهبود یابد.

 تحریک الکتریکی

پزشکان از تحریک الکتریکی  برای کاهش و جلوگیری از درد ناشی از دررفتگی شانه استفاده می‌کنند. این روش مزایای بسیار زیادی دارد و با قرار دادن آن روی مفصل شانه به درمان اختلال ایجاد شده و کاهش درد و تورم ناشی از در رفتگی کمک می‌‌کند و باعث تسریع فرآیند بهبود خواهد شد.

 تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی)

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت پی آر پی  یک روش درمانی سودمند است. در این روش نمونه خون بیمار تهیه می‌شود سپس درون دستگاه سانتریفیوژ قرار داده خواهد شد تا تحت سرعت بسیار زیاد فاکتورهای رشد آن جدا شوند. سپس پزشک محلول به دست آمده که حاوی پلاکت و فاکتورهای رشد است را به مفصل شانه تزریق می‌کند. تحقیقات نشان داده است که این روش کمک شایانی به تسکین درد بیمار خواهد کرد.

 تزریق هیالورونیک اسید به درون مفصل شانه

پزشک بر اساس علائم و نشانه‌های بیمار و سایر روش‌های درمانی انجام شده با بیمار در خصوص نیاز یا عدم نیاز به این روش صحبت می‌کند. به طور طبیعی مایع سینوویال، که در هیالورونیک اسید یافت می‌شود و ماده‌ای است که در بافت‌های نرم بدن وجود دارد به سلامت مفصل کمک می‌کند، باعث لغزش مفصل شانه می‌شود. تزریق هیالورونیک اسید بسیار ساده است و پزشک آن را به طور مستقیم درون موضع اطراف مفصل شانه تزریق می‌نماید. اکثر افراد به ۳ تا ۵ هفته درمان و هفته‌ای یک بار تزریق نیاز دارند.

 تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی

پایدار بودن مفصل شانه به قوی بودن عضلات این ناحیه بستگی دارد به همین دلیل توانبخشی و تقویت عضلات مفصل شانه برای جلوگیری از دررفتگی مکرر این ناحیه اهمیت بسیار زیادی دارد.

تمرینات ورزشی توصیه شده برای جلوگیری از پارگی تاندون آشیل شامل موارد زیر می‌باشد.

انجام دادن عمل جراحی

معمولاً انجام عمل جراحی برای ترمیم پارگی یا کشیدگی رباط ضروری است تا بتوان به خوبی این اعضا را در مفصل شانه به جای اصلی خود برگرداند. در بخش زیر به برخی از این عمل‌های جراحی اشاره می‌کنیم:

• آرتروسکوپی: می‌‌توان به کمک وسایل مخصوص و ایجاد برش‌های کوچک به ترمیم بافت نرم شانه پرداخت. این عمل به صورت سرپایی انجام می‌شود و با تهاجم بسیار کمی همراه است. جراح به کمک دوربین قسمت‌های داخلی شانه را بررسی می‌کند و با استفاده از وسایل مداد مانند مخصوص به انجام عمل جراحی می‌پردازد.
• جراحی باز: برخی از بیماران به جراحی باز نیاز دارند که در این روش، جراح یک برش بزرگ را روی شانه بیمار ایجاد می‌کند تا بتواند با چشم غیر مسلح به جراحی بپردازد.

توانبخشی

پس از اتمام جراحی باید شانه بیمار را به طور موقت به کمک اسلینگ ثابت کرد و پس از آنکه اسلینگ برداشته شد شروع تمرینات توانبخشی مخصوص رباط‌های شانه ضرورت خواهد یافت. این تمرینات به بهبود دامنه حرکات شانه و جلوگیری از تشکیل بافت اسکار در دوران بهبود رباط کمک خواهد کرد. تمرینات مخصوص تقویت شانه به تدریج به برنامه توانبخشی اضافه می‌شوند. بیمار باید به طور دقیق از برنامه درمانی مشخص شده توسط پزشک پیروی کند. اگرچه فرآیند توانبخشی به کندی انجام می‌شود پیروی از این برنامه جامع اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا نقش بسیار مهمی را در دوران بهبود بیمار و توانایی شروع مجدد فعالیت‌های ورزشی می‌کند.

سوالات متداول

 "کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است."