بی‌حسی فیزیکی، یک احساس غیر طبیعی است که ممکن است در هر جایی از بدن رخ دهد، اما بیشتر در دست‌ها، پاها، بازوها یا ساق پاها اتفاق می‌افتد. بی‌حسی یک اصطلاح نسبتاً گسترده است که بازه‌ی آن از بی‌حسی بی‌ضرری که در زمان سرد شدن انگشتان تجربه می‌کنید، تا بیماری‌های جدی‌تری که به رسیدگی پزشکی نیاز دارند، می‌باشد.

به علاوه، بدن همچنین ممکن است، بی‌حسی و گز گز کردن دوره‌ای را به دلیل مسائل خاص پزشکی مانند اضطراب یا شروع میگرن، تجربه نماید. در طول یک حمله‌ی اضطراب، تنفس کم عمق و پراکنده شده و نفس کشیدن به این روش می‌تواند باعث بروز دوره‌های بی‌حسی و مور مور شدن بخصوص در انگشتان و اطراف دهان گردد. همچنین، بروز بی‌حسی در اندام‌ها، صورت یا زبان، یک نشانه‌ی خیلی شایع از آغاز میگرن می‌باشد.

چه چیزی باعث ایجاد بی‌حسی می‌شود؟

بی‌حسی ممکن است تمامی انواع دلایل مختلف را داشته باشد، چرا که این حالت، علامت نشان‌دهنده‌ی بسیاری از ناراحتی‌ها، بیماری‌ها و عوارض است. پیش از فرض هر گونه علت یا نتیجه‌گیری، یک تشخیص درست باید انجام شود. همچنین مهم است که ملاحظات اضافی در این مورد در نظر گرفته شود، چرا که از دست رفتن حس، می‌تواند به افزایش شانس تصادف یا آسیب منجر شود.
• کم کاری تیروئید
• استرس
• کمبود آهن
• جریان خون ضعیف یا فقدان منبع خون در اندام‌ها
• فشار خون بالا (هایپرتنشن)
• سندروم تونل کارپال
• اضطراب و افسردگی
• کم آب شدن بدن
• میگرن
• عوارض دیابت
• آسیب عصبی به دلیل جراحت
• یائسگی
• نیش حشره
• عوارض جانبی داروها یا مواد خاص
• سطح بالای پتاسیم
• چاقی
• فقدان ویتامین ب12 یا دیگر ویتامین‌ها
• سطوح غیر طبیعی کلسیم، پتاسیم یا سدیم در بدن
• فشار بر روی اعصاب ستون فقرات مانند وقتی که دلیل دیسک بد یا لغزیده باشد.
• سکته
• مولتیپل اسکلروزیس
• عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی خاص
• حمله‌ی ایسکمی گذرا (TIA)

خواب رفتگی و بی حسی در کدام قسمت های بدن به وجود می آید؟

بیماران ممکن است احساس خواب رفتگی و گزگز را در اندام های زیر حس کنند.

بی‌حس شدن دست‌ها

بی‌حسی در دست‌ها، به معنی عدم وجود حس در دست‌ها است که معمولاً با عبارت "خواب رفتگی" به آن اشاره می‌شود. علائم خواب رفتن دست‌ها شامل گز گز کردن، سوزن سوزن شدن و احساس سوزش است. خوابیدن بر روی دست‌ها یا بالا نگه داشتن دست‌ها برای مدت زمان طولانی می‌توانند باعث ایجاد بی‌حسی در آنها شوند. بی‌حس شدن دست‌ها همچنین ممکن است ناشی از سندروم تونل کارپال باشد، که انقباض عصب مدیا است که به سمت بازوها، دست‌ها یا انگشتان حرکت می‌کند. علائم سندروم تونل کارپال شامل گز گز کردن، سوزش، ضعف یا گاهی اوقات تیر کشیدن می‌باشد.

بی‌حس شدن بازوها

مانند بی‌حسی دست‌ها، علائم بی‌حسی در بازوها می‌تواند با نگه داشتن بازوها در بالای سر یا سندورم تونل کارپال مرتبط باشد. بی‌حسی در بازوها می‌تواند به سادگی یک گرفتگی عصبی باشد با این حال، زمانی که بی‌حسی بازو با احساس تنگی در قفسه‌ی سینه، تنگی نفس و تهوع همراه می‌شود، حتماً و بلافاصله باید به دنبال رسیدگی پزشکی فوری بود. احساس بی‌حسی در بازوی چپ، تنگی نفس و ناراحتی در قفسه‌ی سینه، همگی علائم حمله‌ی قلبی هستند- و به همین دلیل است که به خاطر سپردن همه‌ی علائم مرتبط با بی‌حسی بازو مهم می‌باشد.

بی‌حسی در پاها

بی‌حسی در پاها، به معنی عدم وجود حس در پاها، در نتیجه‌ی ارتباط ناصحیح میان اعصاب و سیستم عصبی مرکزی می‌باشد. معمولاً، بی‌حسی پاها می‌تواند با کمبود خون در پا مرتبط باشد. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که شخص برای مدت زمان طولانی به صورت چهار زانو بنشیند. بلند شدن و راه رفتن در طول روز می‌تواند به این مشکل کمک کند. موارد شدید بی‌حسی در پا ممکن است به دلیل آسیب عصبی بوده و نباید پشت گوش انداخته شوند.

بی‌حس شدن ران‌ها

بی‌حسی پا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد برای مدت زمان طولانی در یک حالت نشسته یا ایستاده باقی بماند. در حالی که در بیشتر مواقع، بی‌حسی پا یک عارضه‌ی غیر قابل درمان است، اما می‌تواند کاملاً ناراحت‌کننده باشد. برخی از افراد مبتلا، دارای آسیب کمری هستند که باعث بی‌حسی یا گز گز شدن در پشت پاها می‌شود.

دلایل بی‌حسی در طول حاملگی

خانم‌های باردار با تغییرات بسیار بدنی و گاهی اوقات، بی‌حسی در بدن خود مواجه می‌شوند. برخی از خانم‌های باردار به سندورم تونل کارپال مبتلا می‌شوند. این باور وجود دارد که این سندورم با احتباس آب مرتبط است که باعث تورم بافت‌های بدن و انقباض عصب میانی می‌گردد. علائم تونل کارپال در خانم‌های باردار، صبح هنگام در بدترین شکل خود است، چرا که آب در طول شب جمع می‌شود. تونل کارپال معمولاً پس از زایمان به خودی خود اصلاح شده و بدن دیگر آب را نگه نمی‌دارد.

بی‌حسی در کودکان

دلایل بسیاری وجود دارند که چرا کودکان بی‌حسی را در قسمت‌های مختلف بدن خود تجربه می‌کنند. از نظر تغذیه، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌تواند باعث بی‌حسی در اندام‌های پایینی شود و این موضوع بخصوص برای نقص ویتامین ب صحیح است. همراه با تغذیه‌ی ضعیف، آسیب‌های مرتبط با ورزش نیز می‌توانند باعث ایجاد بی‌حسی و گزگز در بدن شوند. در صورتی که شکایت‌های مربوط به بی‌حسی یا گز گز شدن بیش از چند دقیقه در بچه‌های ورزشکار طول کشید، والدین باید وضعیت را بررسی کنند چرا که این ناراحتی ممکن است نشانه‌ای از آسیب به عضلات، تاندون‌ها یا استخوان‌ها باشد.

بلند کردن پا

پاهای خود را بالا نگه دارید. این کار از جمع شدن خون در نزدیکی قوزک شما، که جریان خون را کاهش داده و حتی ممکن است باعث قطع کامل آن شود، جلوگیری می‌کند. قبل از رفتن به رختخواب یک بالش را زیر پاهای خود قرار دهید. این کار باعث بالا ماندن پاهای شما در طول شب شده و به جریان سالم خون کمک می‌کند.

چگونه می‌توان بی‌حسی پاها را با داروها و تجهیزات درمان کرد؟

از مسکن‌ها استفاده کنید. داروهای روزانه مانند ایبوپروفن، می‌توانند، احساسات ناخوشایند را تسکین داده و ناراحتی شما در هنگام راه رفتن را کاهش دهند. از منابع ویتامین استفاده کنید. هرگونه بهبود در مواد غذایی شما باعث افزایش جریان خون در هر نقطه از بدن شما- از جمله پاها می‌شود. کفی‌هایی را برای کفش‌های خود خریداری کنید. اینها باعث کم کردن فشار وارد شده بر روی پاها شده و عدم تعامل شما در هنگام راه رفتن را اصلاح می‌کنند، که با گذشت زمان، باعث بهبود جریان خون شما می‌شود. کفش‌های بزرگتری بخرید. زمانی که فضای بیشتری به پاهای خود می‌دهید تا به اطراف حرکت کنند، احتمال بهبود آنها بیشتر می‌شود.

ماساژ درمانی برای درمان بی‌حسی

ماساژ یا ماساژ درمانی  یک سیستم از لرزش‌ها یا حرکات ساخت‌یافته‌ی بافت نرم بدن است. سیستم ماساژ ممکن است شامل تکنیک‌هایی مانند لمس کردن، مالیدن، لغزاندن، ضربه زدن، ساییدن، لرزداندن، منقبض کردن، کشش فعال یا غیر فعال همراه با بازه‌ای از حرکات طبیعی آناتومیک، افلوراژ (چه به صورت سفت و چه آرام، حرکات لمسی، بدون کشیدن پوست، با استفاده از هر قسمت پوشیده شده از نوک انگشتان یا کف دست)؛ پتریساژ (بالا بردن یا بلند کردن عضلات و چرخاندن لایه‌های پوست)؛ یا تاپوتمنت (ضربه با یک طرف دست و معمولاً با خم کردن جزئی انگشتان، حرکات ریتمیک با انگشتان یا حرکات سریع کوتاه از اطراف دست‌ها) باشد.
این تکنیک‌ها ممکن است با یا بدون کمک روان‌کننده‌ها، نمک یا آماده‌کننده‌های گیاهی، هیدروماساژ، ماساژ گرمایی یا دستگاه ماساژ که حرکات ممکن دست انسان را تقلید می‌کند یا بهتر می‌کند، اعمال شوند. هدف ماساژ، بهبود سلامت کلی دریافت‌کننده‌ی آن است. ماساژ شامل تشخیص یک پاتولوژی خاص، تجویز داروها یا مواد کنترل‌شده، دستکاری ستون فقرات یا آن حرکاتی از فیزیوتراپی که خارج از محدوده‎ی ماساژ درمانی می‎باشد، نیست.

طب سوزنی برای درمان بی‌حسی

یک درمان بالقوه برای فلج/ بی‌حسی و احساس گز گز، استفاده از طب سوزنی می‌باشد. این موضوع قابل درک است که علائم نوروپاتی محیطی توسط حمله‌ی رطوبت به اعضای بدن و انسداد جریان انرژی Qi ایجاد می‌شود. روش درمان این مشکل، درمان علت ایجاد رطوبت و کمک به جریان یافتن Qi و خون درون مناطق تحت تأثیر است. این کار می‌تواند با استفاده از طب سوزنی، فیزیوتراپی، داروهای گیاهی و تکنیک‌های مدرن مانند استفاده از ماشین TENS، انجام شود که باعث تحریک اعصاب با پالس‌های الکتریکی می‌گردد. جالب است به خاطر داشته باشید که نقاط طب سوزنی که برای درمان بی‌حسی، گز گز شدن یا فلج شدن استفاده می‎شوند، همیشه آنهایی نیستند که مستقیماً یا در اطراف ناحیه‌ی تحت تأثیر وجود دارند. در حالی که درمان شاخه مهم است، درمان ریشه نیز از اهمیت برخوردار است. نقطه‌ی ریشه ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، و یک متخصص خوب طب سوزنی، زمانی را برای شناسایی این نقاط، پیش از انجام درمان، صرف می‌کند.

انجام تمرینات منظم

استایل زندگی غیر متحرک نیز می‌تواند به بی‌حس شدن و احساس گز گز در اندام‌ها منجر شود. بنابراین مهم است که شما فعال باقی بمانید. شما می‌توانید تمرینات ساده‌ای مانند پیاده‌روی در پارک یا تمرینات کششی ساده را امتحان کنید.
ویدویو ورزش

کشش همسترینگ در حالت درازکش

• حالت شروع: به صورت مسطح بر روی کمر خود دراز بکشید. زانوی خود را خم کنید تا پای شما کش بیاید و با یک دست پشت ران خود و با دست دیگر پشت ساق پای خود را بگیرید.
• حرکت: از دست‌های خود برای کشیدن پا به سمت خود استفاده کرده، زانو را به اندازه‌ی 20 درجه خم نگه دارید تا زمانی که یک کشش قوی را در میانه‌ی ران خود (در پشت آن) احساس کنید. این حالت را برای 30 ثانیه نگه دارید.
• تکرار: این حرکت را سه مرتبه و دو بار در روز یا پیش و پس از تمرین ورزشی خود تکرار کنید.
• نکات: اگر نمی‌توانید برای کشیدن پا به آن برسید، یک حوله را دور پای خود پیچیده و آن را به جای پا بکشید تا به یک کشش همسترینگ خوب دست یابید.

اسکات

اسکات پایه، یک حرکت به شدت مؤثر در پایین تنه می‌باشد که باعث تقویت تمامی عضلات پا از جمله، عضلات سرینی، چهار سر، همسترینگ و ماهیچه‌ی ساق پا می‌شود. در هنگام انجام اسکات، شما از همه‌ی عضلات تکی پایین تنه استفاده می‌کنید، حرکت حفظ تعادل کلی خود در هنگام نگهداشتن یک وضعیت صاف و مستقیم، باعث انجام یک تمرین کامل پا با قدرت هسته‌ای به عنوان یک امتیاز اضافی می‌شود که همه‌ی اینها اسکات را به نهایت تمرین پایین تنه تبدیل می‌کند.

مدیتیشن کنید

مدیتیشن به آرام شدن اعصاب کمک کرده و دارای یک تأثیر تسکین‌دهنده بر روی سیستم عصبی می‌باشد. بنابراین به خاطر داشته باشید که هر روز به مدت چند ساعت مدیتیشن کنید تا سیستم عصبی خود را آرام کرده و احساس مور مور را کاهش دهید.